Po II wojnie światowej Jugosławia była państwem federacyjnym obejmującym 6 republik (Serbia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Macedonia, Słowenia, Czarnogóra) i 2 prowincje autonomiczne w ramach Serbii (Wojwodina i Kosowo). Przyjęty model ustrojowy zakładał szeroką samorządność w ramach ustroju socjalistycznego i federalizm. Zwieńczeniem tych tendencji była konstytucja Jugosławii z 1974 roku nadająca republikom bardzo szeroką autonomię, włącznie z teoretycznym prawem wystąpienia z federacji.

Federacyjny ustrój Jugosławii nie zapobiegł powstawaniu tendencji odśrodkowych. W największej skali występowały one w Chorwacji, która w okresie II wojny światowej miała epizod własnej państwowości jako marionetkowego reżimu kolaborującego z III Rzeszą. Wyraźne tendencje separatystyczne były też wśród Albańczyków z Kosowa, gdzie nawoływano zarówno do utworzenia "Wielkiej Albanii" (przez połączenie z sąsiednią, niepodległą Albanią) jak i do islamskiego radykalizmu.

Do 1980 roku jedność Jugosławii utrzymywała się w dużej mierze dzięki niekwestionowanemu autorytetowi prezydenta - marszałka Josipa Broz Tito - przywódcy partyzantów z okresu II wojny światowej. Po jego śmierci (4 maja 1980) napięcia etniczne i polityczne wystąpiły z nową siłą. Dodatkowo pogłębiał je narastający kryzys gospodarczy, w wyniku którego inflacja sięgnęła w w 1989 roku aż 2000%.